Uszkodzony dysk twardy HDD. Objawy i czy możliwe jest odzyskanie danych lub naprawa?

W tym artykule przyjrzymy się powszechnym problemom twardych dysków bez odnoszenia się do konkretnego producenta, serii modeli czy formatu (Form Factor), ponieważ wszystkie HDD działają zasadniczo w podobny sposób, dlatego główne problemy mają wspólne przyczyny, objawy i sposoby rozwiązania. Krótko opiszemy główne objawy dla każdego problemu, wskażemy prawdopodobne przyczyny uszkodzenia dysku oraz wyjaśnimy, kiedy możliwa jest naprawa dysku, a kiedy tylko odzyskiwanie danych.

• Defekty w strefie serwisowej (SA – Service Area)
• Defekty w strefie użytkownika (UA – User Area)

Objawy: w przypadku defektów w strefie serwisowej (SA), które pojawiły się w krytycznych modułach mikroprogramu, działanie dysku jest niemożliwe. Zwykle HDD nie jest gotowy do pracy, może wydawać stukające dźwięki lub zawieszać się. W przypadku defektów w strefie użytkownika (UA) dysk zwykle zawiesza się, gdy próbuje się dostać do problematycznych sektorów i może okresowo znikać z systemu operacyjnego.

Przyczyny: Pojawienie się wadliwych sektorów może wynikać z naturalnego zużycia z powodu czasu, nieprawidłowego usunięcia nośnika z systemu, skutków niewielkiego uderzenia, niestabilnego zasilania, gdy twardy dysk działa w podwyższonych temperaturach, a także z powodu oddziaływania elektryczności statycznej.

Odzyskiwanie informacji w przypadku pojawienia się BAD sektorów jest możliwe. W każdym przypadku konieczna jest modyfikacja mikroprogramu dysku na specjalistycznym sprzęcie i odczytywanie danych w trybie technologicznym z doborem parametrów odczytu. W przypadkach, gdy bad sektory znajdują się w SA, bardzo ważne jest przywrócenie integralności mikroprogramu.

Naprawa twardego dysku jest możliwa tylko w rzadkich przypadkach, gdy uszkodzonych sektorów jest niewiele. Jednak nie zalecamy tego, ponieważ jeśli dysk rozpoczął degradację warstwy magnetycznej, ten proces jest jednoznacznie nieodwracalny, a dysk i tak wcześniej czy później ulegnie awarii. Procedura naprawy zajmuje dużo czasu i może być ekonomicznie nieuzasadniona.

• Uszkodzenie jednej lub kilku głowic
• Uszkodzenie wszystkich głowic magnetycznych
• Awaria przełącznika zespołu głowic magnetycznych

Objawy: po włączeniu dysku słychać dźwięki stukania. W zależności od producenta i wersji firmware, po pewnym czasie dysk może być gotowy do pracy, ale praca z nim w normalnym trybie jest niemożliwa.

Przyczyny uszkodzenia głowic mogą być takie same jak w przypadku wystąpienia wadliwych sektorów, ale główną przyczyną jest fizyczne oddziaływanie, tj. upadek lub uderzenie dysku twardego.

Odzyskiwanie informacji jest możliwe poprzez dobor i przeniesienie głowic z dysku-dawcy w komorze laminarnej do dysku-pacjenta, a następnie długotrwałe odczytywanie informacji użytkownika za pomocą profesjonalnych kompleksów sprzętowo-programowych. W przypadku uszkodzenia kilku głowic możliwe są dwie opcje: 1) odzyskiwanie danych tylko za pomocą sprawnych głowic – oznacza to, że w procesie pracy uzyskamy częściowy wynik, ponieważ dane są odczytywane tylko z niektórych powierzchni; 2) do odzyskania wszystkich danych konieczne jest użycie głowic dawcy, aby przeczytać wszystkie powierzchnie dysku. Naprawa dysku twardego w takich przypadkach jest zasadniczo niemożliwa. W takich sytuacjach chodzi tylko o odzyskanie cennej informacji.

• Uszkodzenie układu ROM
• Zniszczenie modułów firmware w strefie obsługowej (SA).

Objawy: Dysk HDD może nie startować w ogóle lub wydawać dźwięki stukania. Może również wystąpić dźwięk stukania, ale nośnik prawidłowo przechodzi w stan gotowości, jednak odmawia dostępu do strefy użytkownika (UA), gdzie przechowywane są dane użytkownika.

Przyczyny: spadki napięcia lub niestabilne zasilanie, pojawienie się wadliwych sektorów (opisane w punkcie 1), naturalne zużycie.

Odzyskiwanie danych w większości przypadków jest możliwe poprzez przywrócenie integralności firmware na specjalistycznym sprzęcie, a następnie odczyt danych w trybie technologicznym. Należy pamiętać, że w każdym nowoczesnym nośniku istnieją unikalne moduły: parametry adaptives, translator, listy defektów itp., które po prostu nie można zastąpić. Dlatego odzyskiwanie danych może być długim i skomplikowanym procesem.

Naprawa dysku twardego przy takich uszkodzeniach jest zazwyczaj mało prawdopodobna i nie jest zalecana.

Objawy: podczas podłączenia dysk nie obraca talerze. Mogą być także słyszalne ciche, wysokoczęstotliwościowe, powtarzające się dźwięki przypominające piszczenie.

Przyczyny: głównymi przyczynami przyklejenia głowic na powierzchni talerzy są uderzenia i nieprawidłowe odłączenie dysku od systemu. W niektórych przypadkach taki problem może pojawić się również w przypadku problemów z silnikiem dysku.

Odzyskiwanie informacji w większości przypadków jest możliwe. Pierwszym krokiem jest delikatne zdjęcie głowic z powierzchni talerzy przy użyciu specjalnych narzędzi, a jeśli nie są one uszkodzone, przeniesienie ich z powrotem do strefy parkowania, a jeśli głowice są uszkodzone, konieczne jest użycie kompatybilnych głowic z dysku-dawcy. Drugim krokiem jest przejście dysku w tryb technologiczny pod kontrolą specjalisty, a następnie odzyskiwanie danych użytkownika.

Naprawa dysku jest przeciwwskazana, ponieważ miejsce, w którym głowice zacinają się, zwykle ma poważne wady powierzchni magnetycznej, a nawet jeśli te wady są ukryte na liście defektów, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że ta strefa wad będzie się rozszerzać, co szybko spowoduje uszkodzenie głowic dysku twardego.

• Oberwanie lub zwarcie w uzwojeniach silnika.
• Zacięcie lub całkowite zakleszczenie wału.

Objawy : Całkowita cisza lub słyszalne jest, że talerze zaczynają się obracać, ale silnik nie może ich rozkręcić do wymaganej prędkości. Jeśli w takiej sytuacji głowice opuszczą strefę parkowania, możliwe jest pojawienie się porysowań na powierzchni talerzy lub przyklejenie głowic (o takich problemach opowiadano w punkcie 4). W przypadku zacięcia wału można usłyszeć brzęczenie lub zgrzytanie.

Przyczyny : Silne uderzenie lub wada fabryczna.

Odzyskiwanie informacji jest możliwe poprzez rozwiązanie problemu z zacięciem wału silnika lub przez przeniesienie zespołu talerzy magnetycznych na dysk-dawcę, a następnie odczyt danych w trybie technologicznym.

Naprawa dysku HDD w przypadku takich awarii jest niemożliwa.

• Niesprawne CPU, VCM, ROM.
• Silnie skorodowane elementy płyty głównej.
• Naruszenie integralności lutowania różnych układów scalonych (pojawienie się tlenkowej powłoki w miejscu lutowania).

Objawy : nośnik w ogóle nie reaguje na podłączenie zasilania lub wydaje dźwięki stukania.

Przyczyny: przepięcia, elektrostatyka, fizyczne uszkodzenia płyty, podwyższona wilgotność środowiska lub wyciek płynu, podwyższona temperatura, a także nieudane próby naprawy.

Odzyskiwanie danych jest możliwe poprzez przywrócenie sprawności płyty kontrolera lub za pomocą adaptacji płyty dawcy. Należy pamiętać, że w wielu nowoczesnych nośnikach nie można po prostu wymieniać płyt z jednego HDD na inny, nawet jeśli wersje i rewizje firmware są takie same. Po przywróceniu funkcjonalności płyty sterownika lub adaptacji płyty dawcy należy przeanalizować inne potencjalne problemy, które zwykle towarzyszą tej diagnozie.

Naprawa jest wskazana tylko w przypadkach nieznacznych uszkodzeń płyty sterownika.

• User password – hasło użytkownika
• Master password – hasło serwisowe

Warto przyjrzeć się systemowi hasłowemu dysków. Już od dawna dyski mają możliwość ustawienia hasła bezpośrednio na dysku w celu zapobieżenia nieautoryzowanemu dostępowi do danych użytkownika, na przykład w przypadku kradzieży (szczególnie ważne dla laptopów). Użytkownik może ustawić hasło o różnym poziomie bezpieczeństwa: high i maximum. Główna różnica polega na tym, że podczas resetowania hasła użytkownika za pomocą hasła serwisowego w przypadku opcji high, dostęp do danych zostanie otwarty, podczas gdy w przypadku maximum nastąpi pełne czyszczenie strefy użytkownika, a następnie hasło zostanie zresetowane i dostęp zostanie otwarty. Głównym problemem systemu hasłowego jest to, że czasami hasło jest ustawiane nie przez użytkownika, ale na przykład przez złośliwe oprogramowanie, lub hasło zostało ustawione w wyniku awarii sprzętu, a hasło serwisowe może być również zmienione.

Odzyskiwanie informacji: jest możliwe. W niektórych przypadkach konieczne są specjalne metody dostępu do strefy serwisowej, co sprawia, że proces odzyskiwania informacji jest bardziej złożony i czasochłonny.

Naprawa dysku w takich przypadkach nie jest wymagana.

Zrozumienie głównych problemów, z którymi może spotkać się dysk twardy, i sposobów ich rozwiązania, jest kluczem do zachowania cennej informacji. Ale nawet jeśli spotkasz się z sytuacją, w której wydaje się, że wszystko jest stracone, pamiętaj: nie ma dla nas nierozwiązywalnych problemów. Nie ryzykuj bezpieczeństwem swoich danych, próbując samodzielnie rozwiązać skomplikowany problem. Skontaktuj się z nami – zawsze jesteśmy gotowi zaoferować bezpłatną diagnostykę lub konsultację w Twoim przypadku. Nasz zespół specjalistów korzysta z nowoczesnych metod i narzędzi, aby jak najskuteczniej i bezpiecznie odzyskać Twoje dane.